چرخ در تخت جمشید
16 پر معابد بودایی و شینتویی
نشان ملی هند از سر ستون کاخ آشوکا .آسوکا
به اشکال بالا نگاه کنید سال 1383 در کتابم بخشی مربوط به صلیب یا چلیپا بود که می خواستم ثابت کنیم که صلیب همان شکل ساده شده چرخ است و چرخ نمادی از خورشید بوده است یعنی انسان وقتی می خواست از چرخ گردون و چرخ زندگی و دور گردون سخن بگوید شکل چرخ در نظرش تجسم می یافت . و او خورشید را نیز مانند چرخی گردون می دانست. آنموقع هیچکس این مطلب را قبول نمی کرد ناچار شد به چند جمله بسنده کنم اما اکنون بیش از هر زمانی به آن فرضیه ام باور دارم و به یقین اعلام می کنم اینکه شرق شناسان گلهای تخت جمشید را گل نیلوفر اعلام کرده اند کاملا نادرست است. و در ابتدا انسان به هیچ وجه آنرا به عنوان گل نیلوفر ترسیم نمی کرده است ااگرچه بعدها ممکن است آنرا به شکل گل هم منظور کرده باشند یا چرخ زندگی است. در ایران به آن دور گردون - چرخ گردون و چرخ سرنوشت و چرخ اجل و تقدیر و چرخ اقبال می گفته اند که همان چاکرا دارما است
انسان خورشید را عامل زندگی می دانسته و واژه چرخ زندگی یا فلک یا چرخ روزگار چرخ دارما الهام گرفته از آن است و تصور می کردند خورشید همانند یک چرخ همواره در حال چرخیدن است و این چرخش دایمی است و سرنوشت انسان به ان پیوند دارد. گل ١٢ پره تخت جمشید ابتدا نماد خورشید، چرخ گردون، سپهر گردون و چرخه حیات بوده است بعدها در پرچم ایران درفش کاویانی و دوره ساسانی بصورت ۴ پر هم درآمده است ١٢ پر نشانه خورشید و ١٢ ماه و ۴ پر نشان چهار فصل است و جمعا بصورت ١۶ پر آیکونی است که قدمت آن بیش از پنج هزار سال است و هنوز تصاویر آن در معابد و اماکن مذهبی وجود دارد و امروزه نماد مقدس در معابد بودایی و هندویی است و هم مورد استفاده است .سواستیکا نیز از همین آیکون نماد و نشانه گرفته است. قدیمیترین رد پای آن را در سنگ نگاره مجسمه ای در سر پل ذهاب می توان دید که احتمالا به آنوبانی نی پادشاه لولوبی و به ۴ هزار سال پیش به ایلام (تمدن) مربوط است بعد از آن در تخت جمشید و در جام ارجان هم میتوان آنرا دید در حال حاضر معابد بودایی و هندوی این نماد رابه عنوان نماد مقدس دارندو در ژاپن نماد ملی گرایان است.
صلیب که واژه معرب چلیپا میباشد نماد و تندیس مسیحیت است. این نماد در فرهنگ آریایی به معنای بخت خوب و تولد دوباره است. بعضی آن را از نشانههای خدای تموز نامیدهاند خدای تموز نیز در واقع نام دیگر خورشید است (آفتاب چله تموز) در لغتنامه دهخدا آمدهاست: صلیب . [ص َ] (ع اِ) چوبی است که ترسایان در زنار بندند و به فارسی آن را چلیپا گویند و نوشتهاند که صلیب معرب چلیپ است .(غیاث اللغات). البته مصحح برهان قاطع ذیل کلمهٔ چلیپا به غلط توضیح داده که چلیپا مأخوذ از آرامی صلیبا (عربی صلیب) است. این توضیح نادرست است زیرا در فارسی حرف ص عربی به چ تبدیل نمیشود بلکه بر عکس چ فارسی در زبان عربی به ص یا س و ش و تش تبدیل میشودمانند:(چین = صین - چغندر= شمندر- چراغ = سراج) فردوسی گوید:به درگاه بردند چندی چلیب + نسیم گلان آمد و بوی طیب. داغی است مر شتران را بر شکل چلیپا. (منتهی الارب). ایرانیان باستان و سپس زرتشتیها برای سده ها از این علامت به عنوان نماد ( سرنوشت و چرخه زندگی و جاودانی) استفاده میکردهاند. نشانههای از اینگونه علایم بر روی قبرها نیز مشاهده شدهاست صلیب شکسته که قدمت آن به حدود ۶ هزار سال پیش برمی گردد و نمونههایی آن در غرب ایران و در تمدن سند نیز پیدا شدهاست نشانه حوزه تمدن میثرا(ایزد مهر) است. ایرانیان قدیم به تجربه یافته بودند که خورشید - آب - باد و خاک(زمین)، دلیل پدیداری زندگی و چرخه زندگی و رویشهاست. این ۴ گوهر از عوامل خلقکننده هستند و بنابراین برای آنها تقدس قایل بودند. مردم برای خورشید شکلها و نمادهای مختلفی ساختند که از میان آنها میتوان به دایره ای که ۴ بازو یا ۴ دسته بهشکل صلیب داشت یا علامت+ یا علامت X یا چرخ گردون از جمله آیکونهای خورشیداشاره نمود. دایره باشعاعهای متعدد و همچنین گل لوتوس و گل آفتاب گردان از نشانهای دیگر خورشید است. این ایده و تفکر و نماد از جغرافیای تمدن ایران باستان به مذاهب بودایی ، هندویی و مسیحیت یافته است. این تصویر که مردی را در لباس ویژه مقدسین در حال نگهبانی از درخت سرو نشان می دهد و بالای سر او ردیفی از گل خورشید هست یکی از قدیمی ترین نمادهای مذهبی و الگو برای نمادهای دینی بعدی در دنیا بوده است. آنچه در بالا به شکل گل آفتاب گردان دیده می شود . خورشید است و 12 برگ آن نشان 12 فصل سال است و حلقه دایره ای داخل آن نشان چرخش روزگار و چرخ گردون است . این نشان الگویی شده برای صلیب مسیحی و برای نماد هندوها از دوره آشوکا. ساده تر آن بصورت صلیب در نقش رستم ارامگاه 4 پادشاه ایرانی در داخل بلند ترین صلیب حجاری بر کوه است. همین نماد، الگویی شده برای بودایی ها و نماد بسیار معروف معابد بودایی ژاپن است. ضمنا بر خلاف انچه تا کنون پنداشته میشد بودا ایرانی است و بودای بامیان ناگفته های زیادی دارد گل خورشید در پرچم ژاپن بصورت 16 پره نماد دیگری از خورشید است که از آیکون های مقدس بوداییان ژاپن است.↵به نظر میرسد کهنترین آیینی که از علامت صلیب (چلیپا) به عنوان نماد دینی استفاده کرده مهرپرستان بودهاند. اما هیچ تاریخ دقیق و مشخصی برای پیدایش و چگونگی آیین میترا وجود ندارد. با یافتههایی که تاکنون آشکار شده است، میتوان گفت یکی از تاثیر گذار ترین و کهنترین آیین های ایرانی میترایی بوده و قدیمیترین علامتهای کشف شده از صلیب مربوط به آیین مهرپرستی است. کردستان و گیلان و قوم ماد و کاسی از جمله اقوام و مناطقی است که میترایی و مهرپرستی در مورد آنها گزارش شدهاست(احسان طبری). صلیب + ساده شده از شکلها و تصوراتی است که از خورشیدوجود داشته مانند دایرههایی با ۱۶- ۲۴- ۱۲ شعاع یا پرتو بنظر میرسد در یک دوره تکاملی تصویر خورشید از شکل گل آفتاب گردان به علامت + سادهتر شدهاست و تنها با شکل + و یاضربدر و شکل ستاره پنج پر * درآوردند گفتنی است که علامت * که بر روی کلاه کوروش کبیر دیده میشود نیز آیکون خورشید است ولی امروزه آن را با علامت ستاره میشناسیم. شکل ۱۲ پر صلیب هم وجود دارد که ممکن است همزمان آیکون خورشید و ۱۲ ماه سال باشد. اما در مجموع میتوان گفت + صلیب یا چلیپا یا چار پایه یا چهار پره، نماد ساده خورشید تابان نیز ه.ست ممکن است ۴ خط آن نماد فصلهای سال یا نماد ۴ عنصر اصلی آب - باد و خاک و نور باشد. خورشیدپرستی و آیین مهر یا میثرا در مصر و ایران و هند و بخشی از اروپا قرنها قبل از مسیحیت وجود داشتهاست احتمالاً آیین مهرپرستی ابتدا در شمال غرب ایران رایج بودهاست اما نشانههای بارز این آیین در ۴ صلیب آریایی نقش رستم قابل مطالعه است. دین زرتشتی ادامه آئین میترایی است و میترایی نیز بر آمده از آیین های ابتدایی و بت پرستی و توتم پرستی اجداد ما هست . به هر حال صلیب و ایکون خورشید موضوعی است که به تازگی و در سال ۱۳۸۳ در یک مقاله فارسی مطرح شده ولی اهمیت زیادی دارد و اثبات آن میتواند در دنیای مسیحیت واکنشهای سختی را در پی داشته باشد. هنوز اسناد علمی محکمی این فرضیه را پشتیبانی نمیکند. اما با توجه به چند نمونه چلیپای کشف شده و سنگ نگارههای کردستان و لرستان و گیلان که قدمت بیشتر از سه هزار ساله دارندو کشف بعضی علامتهای خورشید در قبر فرعون و همچنین در تمدن ایران - بینالنهرین و هند اثبات این فرضیه به واقعیت نزدیک تر شدهاست. آیا مسیحیان علامت صلیب راهم مانند درخت سرو و شب یلدا و غسل تعمید از میترائیسم ایرانی گرفتهاند؟ با توجه به اینکه اقوام آریایی و ادیان و مذاهب منطقه ایران و روم شرقی به ویژه میترائیسم این نمادها را بهطور گسترده استفاده میکردهاند و این نمادها در دوره خشایار و داریوش به مصر نیز منتقل شدهاست؛ و حورس، خورشید خدای فرعونهای مصری هم بودهاست. کار برد صلیب به عنوان نماد مسیحی به صورت دایره ای به صورت دوپایه در پایین و دوپایه در بالای دایره اولین بار در میان مسیحیان مصر و قبطیها دویست سال بعد از میلاد مسیح ظاهر شدهاست که این نوع صلیب دایره دار همان صلیب خورشید پرستان است بنابراین بنظر میرسد که صلیب نیز همانند درخت سرو که یکی دیگر از نمادهای جغرافیای کهن تمدن ایرانی است که به مسیحیت راه پیدا کرده و مسیحی شدهاست. چلیپا- سرو- گاو- شیر - عقاب - اسب از مهمترین سمبلهای ایرانی است بطوریکه پادشاهان و بزرگان و حتی افراد معمولی نام این سمبلها را بر روی فرزندان خود میگذاشتهاند و مهر و نشان خود را از این سمبلها انتخاب میکردهاند نام اسب و شیر و شاهین از رایجترین نامها بودهاست مانند صد اسپ - پاشه (باشه)(نوعی عقاب) شیراسب و کهن اسب - تیز اسب و.. ....
- کتاب خلیج فارس نامی کهن تر از تاریخ و میراث فرهنگی- دکترعجم، توپا، پارت، تهران-۱۳۸۳
محمدعجم، صلیب یا چلیپای آریایی، مجله دریای پارس 1384، 5.
https://parssea.persianblog.ir/po7YYJXgy5frdajq9WAD-مهرگان-صلیب-نماد-خورشید
No comments:
Post a Comment