در یک سده گذشته شماری از بزرگان ایران‌شناسی و محققان تاریخ ژاپن از مناسبات دیرین تمدنی و فرهنگی میان ایران زمین و کشورآفتاب سخن گفته و دلایل تاریخی، باستان‌شناسی و زبان‌شناسی در اثبات نظرشان پیش نهاده‌اند، تا آنجاکه پژوهندگانی با استناد به راهبردهای علمی، ایرانی‌تبار بودن بسیاری از ناموران هنر ژاپن در روزگار باستان را مطرح ساخته و بنیاد شاهنشاهی ژاپن را نیز بر ساخته شهزادگان ایرانی دانسته‌اند. این بحث وبررسی‌ها به خصوص در دهه‌های ۱۳۹۶ و ۱۹۷۰ به اوج رسید. کشورهای شرق آسیا در دوران باستان، تحت تأثیر فرهنگ ایرانی بودند و به مانند کره و چین، ژاپن نیز از فرهنگ ایران تأثیر پذیرفته‌است. در دهه ۱۹۶۰ (میلادی) تکه چوبی - پیش از ورود کاغذ به ژاپن، آنها از چوب برای نوشتن استفاده می‌کردند - در ژاپن پیدا شد که بر روی آن نام چند دیپلمات ایرانی نوشته شده بود. همچنین تعداد زیادی سکه ایرانی از زمان خسرو پرویز در ژاپن پیدا شده‌است که نشان از روابط تجاری این دو کشور دارد. ایرانیانی که در دوره تنپیو در دوره نارا از ژاپن دیدن کردند در کتاب تاریخ چوکوزن «زوکو نیهونکی» شرح داده شده‌است. در سال ۷۳۶ (تنپیو ۸)، نایو، معاون فرستاده به چین، با سه چینی و یک پارسی به ژاپن بازگشت و با امپراتور شومو دیدار داشت. این زمانی بود که در ژاپن، در دوره مربوط به اواخر دولت چهار فرزندان فوجیوارا. این ایرانی که با نام چینی لی جین هی ضبط شده‌است، به او رتبه ای اعطا شده‌است، اما محل کار او مشخص نیست. در سال ۲۰۱۶، مشخص شد که یک مسئول دانشگاه (در زمان ۷۶۵) به نام Hashi no Kiyomichi در این مدرسه کار می‌کرده‌است با رمزگشایی از الواح چوبی حفاری شده از ویرانه‌های کاخ Heijo مشخص شد که نام هاشی (هاشی) نامی است به معنای پارس ممکن است که با آن افراد چینی و پارسی لی میتسو مرتبط باشد

ابریشم پیدا شده در ژاپن به تقلید از هنر ایرانی. نشان دادن یک سوار درحال شکار مرسوم‌ترین طرح در هنر شاهنشاهی ساسانی است.

بر اساس پژوهش‌های جدید بودا از خاندان پادشاهی هخامنشی بوده‌است که بدلایلی بسوی خراسان عزیمت نموده و بامیان از مراکز اولیه بودایی گرایی است. آیکون خورشید که به‌صورت گلی ۱۲ برگ یا ۱۶ برگ در نمادهای ایرانی وجود داشته‌است به نمادهای بودایی نیز تبدیل شده‌است. کهن‌ترین دستنوشته پارسی ژاپن به حدود ۸۰۰ سال قبل برمی گردد که توسط ناخدایی ایرانی در بندر چین برای یک راهب بودایی ژاپنی نوشته شده‌است. (مجله دریای پارس) تأثیر ایران بر ژاپن در سده ۶ (میلادی) و آغاز سده ۷ (میلادی) به اوج خود رسید. در این دوران، ابریشم ایرانی در جهان بسیار پرطرفدار بود و مهم‌ترین تأثیر ایران بر ژاپن در این دوره نیز به تجارت ابریشم باز می‌شود. ابریشم پیدا شده از سده ۸ (میلادی) در ژاپن، نشان می‌دهد که تأثیر فرهنگی ایران بر این کشور تا دستکم یک سده پس از سقوط ایران به دست مسلمانان، زنده مانده‌است

***گاهشمار تحولات مهم ژاپن***

660  قبل از میلاد

طبق افسانه ها اولین امپراتور ژاپن به نام جیمو جنگنده الهی  بر تخت نشست.

  ۳۰۰ میلادی * حکومت خانواده یاماتو آغاز شد.

 ۵۳۸ = آیین بودا توسط کره ای ها که به ژاپن سفر می کردند به این سرزمین آورده شد.

 ۶۴۵  قبیله فوجی وارا در دربار به قدرت رسید.

 ۷۰۲  اولین قانون اساسی ژاپن پذیرفته شد.

 ۷۱۰  شهر نارا عنوان اولین پایتخت دائمی ژاپن را گرفت.

784 - پایتخت به ناگائوکاکیو  منتقل شد.

 ۷۹۴ پایتخت به کیوتو منتقل شد.

884- ژاپن روابط خود را با چین را قطع کرد.

 * ۱۰۰۲ داستان گنجی نوشته شد.

 ۱۱۹۲ شوگان نشین کاماکورا تاسیس شد.

 ۱۲۰۷ مغولها به ژاپن حمله کردند.

 1338 شوگان نشین آشیی کاوا تاسیس شد.

 ۱۵۴۳ اولین کشتی پرتغالی به ژاپن رسید

 ۱۵۴۹ فرانسیس خاویر اولین مبلغ کاتولیک کلیسای رم تبلیغ مسیحیت در ژاپن را آغاز کرد   1585 تویوتا هیده یوشی دستور تهاجم به کره را صادر کرد.

 ۱۶۳۷ اعدام مسیحیان رو به شدت گذاشت.

 ۱۶۳۹ ژاپن رسماً مرزهایش را به روی بیگانگا بست.

 ۱۸۵۳ کشتیهای ماتیو پری به ژاپن رسیدند.

 ۱۸۵۴ ژاپن اولین پیمان را با ایالات متحده آمریکا امضا کرد.

 ۱۸۶۷ شوگان نشین توکوگاوا منحل شد.

 ۱۸۶۸ امپراتور میجی بر تخت سلطنت نشست و نوسازی کشور را آغاز کرد.

 ۱۸۶۸ تا ۱۹۱۲ اصلاحات دوره میجی صورت گرفت.

 ۱۸۸۹ قانون اساسی جدید پذیرفته شد.

 ۱۸۹۴ جنگ ژاپن با چین.

 ۱۹۰۴ جنگ ژاپن با روسیه.

 ۱۹۲۳ زلزله بزرگ توکیو و یوکوهاما.

 ۱۹۳۱ ژاپن منچوری چین را تصرف کرد.

 ۱۹۴۱ ژاپن به نیروهای آمریکایی اعلام جنگ داد.

 ۱۹۴۵ آمریکا ژاپن را مورد بمباران اتمی قرار داد.

 ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۲ آمریکا و روسیه ژاپن را اشغال کردند.

 ۱۹۵۲ ژاپن استقلال مجدد خود را به دست آورد.

 ۱۹۶۴ بازی های بین المللی المپیک در ژاپن برگزار شد.

 ۱۹۶۵ ژاپن با کره جنوبی پیمان صلح امضا کرد.

 ۱۹۷۲ آمریکا استان اوکیناوا را به ژاپن بازگرداند. ژاپن رابطه اش را با چین دوباره برقرار کرد ۱۹۸۹ امپراطوری هیروهیتو درگذشت و ولیعد آکی هیتو به تخت نشست.

 ۱۹۹۰ ژاپن گرفتار مشکلات اقتصادی شد.

 ۱۹۹۴ افشای رسوایی هایی اقتصادی  در دولت ژاپن.

 ۱۹۹۵ چندین حمله با گازهای شیمیایی در مترو های ژاپن توسط یک فرقه ژاپنی.

 ۱۹۹۹ نخست وزیر ژاپن برای بررسی اقتصاد جهانی به آمریکا سفر نمود.

به نقل از مجله دریای پارس

https://web.archive.org/web/20201113020753/http://parssea.org/

گاهشمار تحولات مهم ژاپن

660  قبل از میلاد

طبق افسانه ها اولین امپراتور ژاپن به نام جیمو جنگنده الهی  بر تخت نشست.

  ۳۰۰ میلادی  حکومت خانواده یاماتو آغاز شد.

 ۵۳۸ = آیین بودا توسط کره ای ها که به ژاپن سفر می کردند به این سرزمین آورده شد.

 ۶۴۵  قبیله فوجی وارا در دربار به قدرت رسید.

 ۷۰۲  اولین قانون اساسی ژاپن پذیرفته شد.

 ۷۱۰  شهر نارا عنوان اولین پایتخت دائمی ژاپن را گرفت.

784 - پایتخت به ناگائوکاکیو  منتقل شد.

 ۷۹۴ پایتخت به کیوتو منتقل شد.

884- ژاپن روابط خود را با چین را قطع کرد.

  ۱۰۰۲ داستان گنجی نوشته شد.

 ۱۱۹۲ شوگان نشین کاماکورا تاسیس شد.

 ۱۲۰۷ مغولها به ژاپن حمله کردند.

 1338 شوگان نشین آشیی کاوا تاسیس شد.

 ۱۵۴۳ اولین کشتی پرتغالی به ژاپن رسید

 ۱۵۴۹ فرانسیس خاویر اولین مبلغ کاتولیک کلیسای رم تبلیغ مسیحیت در ژاپن را آغاز کرد   1585 تویوتا هیده یوشی دستور تهاجم به کره را صادر کرد.

 ۱۶۳۷ اعدام مسیحیان رو به شدت گذاشت.

 ۱۶۳۹ ژاپن رسماً مرزهایش را به روی بیگانگا بست.

 ۱۸۵۳ کشتیهای ماتیو پری به ژاپن رسیدند.

 ۱۸۵۴ ژاپن اولین پیمان را با ایالات متحده آمریکا امضا کرد.

 ۱۸۶۷ شوگان نشین توکوگاوا منحل شد.

 ۱۸۶۸ امپراتور میجی بر تخت سلطنت نشست و نوسازی کشور را آغاز کرد.

 ۱۸۶۸ تا ۱۹۱۲ اصلاحات دوره میجی صورت گرفت.

 ۱۸۸۹ قانون اساسی جدید پذیرفته شد.

 ۱۸۹۴ جنگ ژاپن با چین.

 ۱۹۰۴ جنگ ژاپن با روسیه.

 ۱۹۲۳ زلزله بزرگ توکیو و یوکوهاما.

 ۱۹۳۱ ژاپن منچوری چین را تصرف کرد.

 ۱۹۴۱ ژاپن به نیروهای آمریکایی اعلام جنگ داد.

 ۱۹۴۵ آمریکا ژاپن را مورد بمباران اتمی قرار داد.

 ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۲ آمریکا و روسیه ژاپن را اشغال کردند.

 ۱۹۵۲ ژاپن استقلال مجدد خود را به دست آورد.

 ۱۹۶۴ بازی های بین المللی المپیک در ژاپن برگزار شد.

 ۱۹۶۵ ژاپن با کره جنوبی پیمان صلح امضا کرد.

 ۱۹۷۲ آمریکا استان اوکیناوا را به ژاپن بازگرداند. ژاپن رابطه اش را با چین دوباره برقرار کرد ۱۹۸۹ امپراطوری هیروهیتو درگذشت و ولیعد آکی هیتو به تخت نشست.

 ۱۹۹۰ ژاپن گرفتار مشکلات اقتصادی شد.

 ۱۹۹۴ افشای رسوایی هایی اقتصادی  در دولت ژاپن.

 ۱۹۹۵ چندین حمله با گازهای شیمیایی در مترو های ژاپن توسط یک فرقه ژاپنی.

 ۱۹۹۹ نخست وزیر ژاپن برای بررسی اقتصاد جهانی به آمریکا سفر نمود.

به نقل از مجله دریای پارس

https://web.archive.org/web/20201113020753/http://parssea.org/

 

قرن چهارم

سال      

۳۵۰      خاندان یاماتو با اتحاد با خاندان‌های اشرافی دیگر توانست قسمت بزرگی از سرزمین‌های ژاپن کنونی متحد ساخته و پادشاهی یاماتو را به وجود بیاورد.

قرن ششم

سال      

۵۳۸      آیین بودایی به ژاپن راه یافت.

۵۸۷      خاندان سوگا در جنگ قدرت خاندان مونونوبه را شکست دادند.

۵۹۳      شوتوکو تایشی به عنوان نایب السلطنه امپراتریس سویکو منصوب شد.

قرن هفتم

سال      

۶۰۴      قانون اساسی هفده ماده‌ای توسط شوتوکو تایشی تدوین شد.

۶۰۷      هوریوجی توسط شوتوکو تایشی ساخته شد.

۶۴۵      تدوین اصلاحات تایکا

قرن هشتم

سال      

۷۱۰      امپراتریس گمه‌ای پایتخت را به هی‌جوکیو تغییر داد.۱

۷۱۲      نگارش کوجیکی به پایان رسید.

۷۱۳      دستور به استان‌ها برای ثبت اسناد فرهنگی و جغرافیایی که با عنوان فودوکی شناخته می‌شوند.

۷۱۸      فوجی‌وارا نو فوهیتو فرامین یورو را تألیف کرد.

۷۲۰      نگارش نیهون‌شوکی به پایان رسید.

۷۲۴      امپراتور شومو به سلطنت رسید.

۷۳۵      گنبو و کیبی نو ماکیبی در بازگشت از سفر چین نوشته‌های بودایی را با خود به همراه آوردند.

۷۴۱      امپراتور شومو در تمام کشور نیایشگاه‌های استانی برپا کرد.

۷۵۱      گلچین اشعار کایفوسو تکمیل شد.

۷۵۲      ساخت بودای بزرگ در تودای‌جی به اتمام رسید.

۷۵۴      سفر جیان‌ژن راهب از چین به ژاپن.

۷۵۷      فوجیوارا نو ناکامارو تلاش تاچیبانا نو نارامارو را برای تصاحب قدرت خنثی کرد.

۷۶۴      دسیسه فوجیوارا نو ناکامارو و امپراتور جون‌نین علیه امپراتریس کوکن به بار ننشست.

۷۸۱      امپراتور کامو به سلطنت رسید.

۷۸۴      پایتخت به ناگائوکاکیو تغییر کرد.

۷۸۸      سایچوی راهب، ساخت نیایشگاه معبد انریاکو را به پایان برد.

۷۹۴      امپراتور کامو پایتخت را به هی‌آن-کیو تغییر داد.

قرن نهم

سال      

۸۵۸      فوجیوارا نو یوشی‌فوسا به عنوان نایب‌السلطنه انتخاب شد. وی اولین نایب السلطنه از سری نایب‌السلطنه‌های خاندان فوجیوارا بود.

قرن دهم

               

۹۳۹      شورش تایرا نو ماساکادو انجام شد. این شورش یک درگیری کوتاه بود که در آن تایرا نو ماساکادو علیه دولت مرکزی شورش کرد. وی شکست خورد و در ۲۵ مارس ۹۴۰ میلادی سر بریده شد.

۹۹۵      همه‌گیری بی‌سابقه بیماری در پایتخت هی‌آن-کیو، باعث مرگ بسیاری از اشراف شد و زمینه درگیری‌های فرقه‌ای را به‌وجود آورد.

قرن یازدهم

               

راه و رسم سامورایی یا بوشیدو ظاهر شد.۲

۱۰۱۰   به‌طور تقریبی در این سال خانم موراساکی شیکیبو نوشتن قدیمی‌ترین کتاب داستان (داستان بلند دنیا) به نام گنجی مونوگاتاری را به پایان رساند  .۳

۱۰۱۷   فوجیوارا میچی‌ناگا رئیس حکومت شد.۴

قرن دوازدهم

                ۱۱۵۶   شورش هوگن نشان دهنده افزایش قدرت طبقه سامورایی به وقوع پیوست.

۱۱۵۹   شورش هیجی شکست خورد و خاندان تایرا به رهبری تایرا نو کیوموری حاکم و غالب بر دولت ژاپن شد - این اولین نمونه از حکومت یک سامورایی است.

۱۱۶۷   تایرا نو کیوموری (تایرا از خاندان کیوموری) به حکومت رسید.۵

۱۱۷۵   یک بودایی معروف فرقه‌ای به نام فرقه جودو را از دین بودا جدا کرد و به تبلیغ آن پرداخت.۶

۱۱۷۷   در حادثه شیشیگاتانی – یک شورش علیه خاندان تایرا قبل از اجرا خنثی شد.

۱۱۸۰   شروع نبرد فوجیگاوا، یک نبرد از سلسله نبردهای جنگ گنپی (۱۱۸۵–۱۱۸۰) بین خاندان تایرا و خاندان میناموتو

۱۱۸۵   کنترل کشور از دست خاندان امپراتوری خارج شد و دو خاندان با قدرت سامورایی میناموتو و تایرا دست به یکی از شدیدترین و معروفترین مبارزات دوران وسطای ژاپن زدند. این مبارزات از  ۱۱۸۵ میلادی که پایان دوره هی‌آن است تا آغاز دوره کاماکورا که از سال ۱۱۹۲ شروع شد ادامه داشت. سرانجام خاندان میناموتو با شکست کامل خاندان تایرا در نبرد دان نو اورا به پیروزی نهایی رسید.۷

۱۱۸۵   میناموتو نو یوریتومو رهبر خاندان میناموتو اولین حکومت شوگونی یا شوگون‌سالاری نظامی را در کاماکورا بنیاد نهاد و دوران کاماکورا آغاز گشت.۸

۱۱۸۹   نبرد رود کورومو، خودکشی برادر کوچکتر شوگون، میناموتو نو یوشی‌تسونه در پایان نبرد

قرن سیزدهم

سال      

۱۲۱۹   سومین شوگون از شوگون‌سالاری کاماکورا، بنام میناموتو نو سانه‌تومو به قتل رسید و با مرگ وی قدرت به خاندان هوجو یعنی خاندان مادر وی و همسر میناموتو نو یوریتومو انتقال یافت این خاندان حکومت شوگونی را تا سال ۱۳۳۳ میلادی در کاماکورا حفظ کردند.۹

۱۲۲۱   شورش جوکیو به علت تلاش خاندان امپراتور برای به دست آوردن استقلال از شوگون‌سالاری کاماکورا

وقوع پیوست. امپراتور وقت بنام امپراتور جونتوکو به جزیره‌ای تبعید شد. دلیل تبعید اختلافی بود که امپراتور بازنشسته به نام امپراتور گو-توبا با خاندان هوجو پیدا شده بود. علاوه بر امپراتور وقت دو امپراتور قبلی به نام‌های امپراتور گو-توبا و امپراتور تسوچیمیکادو نیز تبعید شدند.۱۰

 

۱۲۴۴   نوشتن کتاب هیکه مونوگاتاری داستان خاندان تایرا به پایان رسید.۱۱

۱۲۷۴   اولین حمله مغول به ژاپن، جنگ بون‌ای بوقوع پیوست اما مغولان با مقاومت شدید جنگجویان ژاپنی مواجه شدند و نتوانستند به ژاپن نفوذ کنند.

۱۲۸۱   جنگ کوآن حملهٔ دوم مغول به ژاپن آغاز شد این بار توفان شدید به کمک جنگجویان ژاپنی شتافت و به مغولان خسارات بسیار سنگینی وارد کرد.

قرن چهاردهم

سال      

۱۳۳۳   دوره کاماکورا پس از هفت قرن پایان یافت. و خاندان قدرتمند آشی‌کاگا روی کار آمد.۱۲

۱۳۳۴   قدرت حاکمیت تا حد زیادی به امپراتور گودای‌گو برگشت. امپراتور اصلاحاتی به نام تجدید حیات کن‌مو را آغاز کرد.۱۳

۱۳۳۶   پس از شکست اصلاحات آشی‌کاگا تاکااوجی در کیوتو امپراتور جدیدی را بر تخت نشاند و امپراتور گودای‌گو به نارا گریخت. به این علت دو دربار شمالی و جنوبی در ژاپن به وجود آمد.۱۴

۱۳۳۸   آشی‌کاگا تاکااوجی به مقام شوگونی رسید و دومین حکومت شوگونی به نام شگون‌سالاری آشی‌کاگا را بنیان نهاد و دوران موروماچی آغاز شد. به علت قدرتمند شدن این شخص که در واقع رقیبی برای امپراتور به‌شمار می‌آمد ناآرامی‌ها و جنگ‌های داخلی در ژاپن شروع شد.۱۵

۱۳۹۲   جنگ‌های داخلی و ناآرامی‌ها به پایان رسید و حکومت‌های محلی به حکومت مرکزی مقتدری مبدل شدند.۱۶

قرن پانزدهم

سال      

۱۴۰۴   رابطه تجاری ژاپن با چین آغاز شد. از این دوره مراسم چای (چانویو) و گل آرایی ایکه‌بانا شروع شد.۱۷

۱۴۶۷   در کیوتو شورشی روی داد که ۱۱ سال ادامه یافت و سبب تضعیف حکومت مرکزی و به وجود آمدن فرمانروایان محلی شد.۱۸

قرن شانزدهم

سال      

۱۵۴۳   عده‌ای از اتباع کشور پرتقال به علت توفان وارد جزیرهٔ تانه‌گاشیما از جزیره‌های متعلق به استان کاگوشیما شدند و برای اولین بار تفنگ را به ژاپن آوردند.۱۹

۱۵۴۹   یک نفر از اتباع کشور اسپانیا به نام فرانسیسکو زاویر از طریق کیوشو (استان کاگوشیما)، دین مسیحیت را به ژاپن معرفی کرد.۲۰

۱۵۶۰   در نبرد اوکه‌هازاما، اودا نوبوناگا توانست بر ایماگاوا یوشیموتو پیروز شود.

۱۵۶۲   ۱۸ فوریه پیمان اتحادی به نام «اتحاد کیوسو» بین اودا نوبوناگا و ایه‌یاسو توکوگاوا در قلعه کیوسو به امضا رسید.

۱۵۶۲   ۸ مارس ایه‌یاسو توکوگاوا توانست در محاصره قلعه کامینوگو خانوادهٔ فرماندار قلعه را به گروگان بگیرد و به دنبال آن آن‌ها را با همسر و دو فرزند خود که در سونپو در دست خاندان ایماگاوا گروگان بودند، معاوضه کند.

۱۵۸۲   ۲۱ ژوئن اودا نوبوناگا در پی حادثه معبد هوننو و حملهٔ آکچی میتسوهیده به این معبد هاراکیری کرد.

۱۵۸۷   تویوتومی هیده‌یوشی قصر معروف جوراکودای را بنا نهاد و دستور داد که کلیهٔ اتباع خارجی که دین مسیحیت را تبلیغ می‌کنند از ژاپن اخراج شوند.

۱۵۹۲   آغاز دوره اول از تهاجم هیده‌یوشی به کره (۱۵۹۸–۱۵۹۲)

۱۵۹۷   آغاز دوره دوم از تهاجم هیده‌یوشی به کره (۱۵۹۸–۱۵۹۲)

۱۵۹۸   مرگ تویوتومی هیده‌یوشی در قلعه فوشیمی

قرن هفدهم

سال      

۱۶۰۰   پیروزی سپاه شرقی به رهبری توکوگاوا ایه‌یاسو در نبرد سکیگاهارا

۱۶۰۳   توکوگاوا ایه‌یاسو عنوان شوگون را از امپراتور گو-یوزی دریافت کرد.

۱۶۰۵   توکوگاوا ایه‌یاسو به نفع پسر سومش توکوگاوا هیده‌تادا از قدرت کناره‌گیری کرد.

۱۶۱۳   توکوگاوا ایه‌یاسو فرمان ممنوعیت مسیحیت را در سراسر ژاپن صادر کرد.

۱۶۱۴   محاصره اوساکا و پیروزی توکوگاوا ایه‌یاسو در برابر خاندان تویوتومی.

۱۶۲۳   توکوگاوا هیده‌تادا به نفع پسر بزرگ خود توکوگاوا ایه‌میتسو از قدرت کناره‌گیری کرد.

۱۶۳۵   فرمان ساکوکو (سیاست درهای بسته) در سال ۱۶۳۵ به منظور جلوگیری از خروج اتباع ژاپنی از کشور و ورود اروپایی‌ها صادر و کیفر سنگین برای گرویدن به مذهب کاتولیک معین شد.

اعلام سیاست حضور نوبتی یا سانکین کوتای که بر اساس آن دایمیو‌ها مجبور بودند به نوبت در ادو اقامت کنند.

۱۶۳۷   آغاز شورش شیمابارا در مخالفت با دایمیو ماتسوکورا کاتسوایه به دلیل آزار مسیحیان و اخذ مالیات‌های گران.

۱۶۳۸   شکست آخرین نفرات بازمانده از شورش شیمابارا و سقوط قلعهٔ هارا در شیمابارا.

۱۶۴۲   بروز قحطی بزرگ دوران کانئی یا «کانئی‌نو دای‌کیکین» (به ژاپنی: 寛永の大飢饉) یکی از چهار قحطی بزرگ دوره ادو.

۱۶۵۱   مرگ توکوگاوا ایه‌میتسو و جانشینی پسر ده ساله‌اش توکوگاوا ایه‌تسونا.

واقعهٔ کی‌آن: کودتای شکست‌خوردهٔ شماری رونین علیه شوگون‌سالاری توکوگاوا که توسط یوئی شوستسو و ماروباشی چویا طراحی شده بود.

۱۶۵۷   آتش‌سوزی بزرگ دوران مِه‌ای‌رِکی یا «مِه‌ای‌رِکی‌نو تای‌کا» (به ژاپنی: 明暦の大火). بیشتر از نیمی از شهر و قسمت‌هایی از قلعه ادو در اثر این آتش‌سوزی از بین رفت. تعداد کشته‌شدگان ۱۰۷٬۰۰۰ هزار نفر برآورد می‌شود. این آتش‌سوزی به عنوان یکی از سه آتش‌سوزی بزرگ جهان و بزرگترین آتش‌سوزی در تاریخ ژاپن شناخته می‌شود.

۱۶۸۰   مرگ توکوگاوا ایه‌تسونا و جانشینی برادر کوچک‌ترش توکوگاوا تسونایوشی.

۱۶۸۲   آتش‌سوزی بزرگ دوران تِن‌نا یا «تِن‌نانو تای‌کا» (به ژاپنی: 天和の大火). تعداد کشته‌شدگان ۳۵۰۰ نفر برآورد می‌شود.

۱۶۹۸   آتش‌سوزی (بزرگ) چوکوگاکو یا «چوکوگاکو کاجی» (به ژاپنی: 勅額火事). تعداد کشته‌شدگان بیش از ۳۰۰۰ نفر برآورد می‌شود.

قرن هیجدهم

سال      

۱۷۰۳   وقوع زمین لرزه‌ای که بنام زمین‌لرزه بزرگ گنروکو (به ژاپنی: 元禄大地震) نامیده می‌شود. تعداد کشته‌شدگان بیش از ۲۳۰۰ نفر برآورد می‌شود.

۱۷۰۴   وقوع یکی از سه آتش‌سوزی‌های بزرگ گنروکو، این آتش‌سوزی بنام «آتش‌سوزی میتوساما» (به ژاپنی: 元禄大火) نامیده می‌شود.

۱۷۰۷   وقوع آتشفشانی که بنام هوایی دای‌فونکا (به ژاپنی: 宝永大噴火) نامیده می‌شود. در این سال کوه فوجی فوران کرد.

۱۷۰۹   شوگون پنجم توکوگاوا تسونایوشی درگذشت. به‌جای وی برادر زاده‌اش توکوگاوا ایه‌نوبو شوگون ششم شد.

۱۷۱۲   توکوگاوا ایه‌نوبو درگذشت. به‌جای وی پسر پنج ساله‌اش، توکوگاوا ایه‌تسوگو، شوگون هفتم شد.

۱۷۱۴   سیستم ارزی و قوانین تجاری اصلاح شد.

۱۷۱۶   توکوگاوا ایه‌تسوگو درگذشت و توکوگاوا یوشیمونه یکی از نوادگان توکوگاوا ایه‌یاسو، به‌جای وی شوگون هشتم شد.

۱۷۳۲   وقوع قحطی‌ای که بنام کئوهُو نُو دای‌کیکین (به ژاپنی: 享保の大飢饉) نامیده می‌شود. این قحطی تا یکسال ادامه داشت.

۱۷۴۵   توکوگاوا یوشیمونه از سمت خود بازنشسته شد و جای خود را به پسر بزرگش توکوگاوا ایه‌شیگه شوگون نهم داد. هر چند که پس از آن نیز نفوذ خود را در دولت حفظ کرد.

۱۷۶۰   توکوگاوا ایه‌شیگه از سمت خود بازنشسته شد و به جای وی پسر بزرگش توکوگاوا ایه‌هارو شوگون دهم جایگزین شد.

۱۷۷۲   وقوع آتش‌سوزی بزرگی که بنام میوا نو تایکا (به ژاپنی: 明和の大火) نامیده می‌شود. تعداد کشته‌شدگان حدود ۱۴٬۷۰۰ نفر همچنین تعداد مفقود شدگان ۴۰۶۰ نفر برآورد شده‌است.

۱۷۸۲   وقوع قحطی‌ای که بنام تِن مِی نو دای‌کیکین (به ژاپنی: 天明の大飢饉) نامیده می‌شود. این قحطی یکی از چهار قحطی بزرگ دوره ادو است و ۵ سال ادامه داشته‌است.

قرن نوزدهم

سال       روز        

۱۸۰۶                   وقوع آتش‌سوزی بزرگی که بونکا نُو تای‌کا (به ژاپنی: 文化の大火) نامیده می‌شود. تعداد کشته‌شدگان حدود ۱۲۰۰ نفر برآورد می‌شود.

۱۸۰۸                   یک کشتی انگلیسی در استان ناگاساکی لنگر انداخت و خواهان ارتباط تجاری با ژاپن شد.

۱۸۲۵                   طی دستوری بنام دستور دفع کشتی‌های خارجی دولت ژاپن دستور داد هر کشتی خارجی که به سواحل این کشور نزدیک شد هدف قرار گیرد.

۱۸۳۳                   وقوع قحطی تنپو. این قحطی به مدت ۴ سال ادامه داشت.

۱۸۵۳   ۸ ژوئیه ناخدا متیو پری آمریکایی با چهار کشتی وارد خلیج توکیو شد و ژاپن را تحت فشار قرار داد تا بنادر خود را بر روی بازرگانان خارجی باز کند.

۱۸۵۴   ۱۶ ژانویه             ناخدا متیو پری آمریکایی برای بار دوم، با ۷ کشتی وارد بندر یوکوهاما شد. امضای عهدنامه کاناگاوا بین دو کشور آمریکا و ژاپن و پایان دوران ساکوکو یا سیاست درهای بسته بعد از حدود ۲ قرن.

طبق قراردادی با کشور انگلستان بندرهای ناگاساکی و هاکوداته جهت استفاده در اختیار کشتی‌های این کشور قرار گرفت.

۱۸۵۵                   وقوع زلزله بزرگ آنسی

۱۸۵۶                   اولین سر کنسول آمریکا تاونسند هریس وارد بندر شیمودا در ژاپن شد. سر کنسول آمریکا تاونسند هریس قرارداد جدیدی را با ژاپن امضاء کرد که بر طبق آن بنادر بیشتری بر روی کشتی‌های آمریکایی گشوده شد و اتباع آمریکایی از محاکمه در دادگاه‌های ژاپن معاف شدند و همچنین در مورد حقوق گمرکی پیمانی بسته شد. در مورد شرایط واگذاری کشتی و سلاح و اعزام کارشناسان آمریکایی به ژاپن نیز توافق شد.

۱۸۵۸                   ژاپن با آمریکا، هلند، روسیه، انگلستان و فرانسه پیمان تجاری امضاء کرد.

۱۸۶۲   ۱۴ سپتامبر        در حادثه ناماموگی سامورایی‌ها به چند اتباع انگلیسی حمله کردند و در این حمله یک نفر از اتباع انگلیسی کشته شدند.

۱۸۶۳   ۱۷-۱۵ اوت       در بمباران کاگوشیما، نیروی دریایی پادشاهی بریتانیا در قلمروی ساتسوما از ساحل هدف قرار گرفته و چند کشتی در این حمله آتش گرفت. در تلافی این حمله شهر کاگوشیما هدف بمباران قرار گرفت.

۱۸۶۷                   یوشی‌نوبو توکوگاوا پانزدهمین سپهسالار کل حکومت شوگونی توکوگاوا به نفع امپراتور موتسوهیتو (امپراتور میجی) از قدرت کناره‌گیری کرد.۲۱

۱۸۶۸   ۲۷ ژانویه             نبرد توبا–فوشیمی اولین نبرد از سلسله نبردهای معروف به جنگ بوشین بین طرفداران حکومت شوگونی با طرفداران امپراتور درگرفت.

۱۰ ژوئن               نبرد آیزو یکی از نبردهای جنگ بوشین آغاز شد.

۲۱ ژوئن               نبرد هوکواتسو یکی از نبردهای جنگ بوشین آغاز شد.

۴ ژوئیه نبرد اوئنو یکی از نبردهای جنگ بوشین آغاز شد.

پس از سقوط ادو نیروهای طرفدار امپراتور کنترل ادو را در دست گرفتند. امپراتور میجی برای نخستین بار به توکیو وارد شد.

۳ سپتامبر            به‌طور رسمی پایتخت از کیوتو به توکیو منتقل شد.

۱۸۶۹                   امپراتور میجی برای بار دوم به توکیو وارد شد و سکونت خود را در توکیو آغاز کرد.

۲۷ ژوئن               نبرد هاکوداته آخرین نبرد از نبردهای جنگ بوشین در هوکایدو پایان یافت.

۱۸۷۲                   استفاده از تقویم میلادی در ژاپن شروع شد.

۱۸۷۵                   بین دولت‌های ژاپن و روسیه قراردادی به امضاء رسید. بر اساس این قرارداد جزیرهٔ ساخالین به روسیه و جزایر چی‌شیما به ژاپن تعلق گرفت. تا این سال اتباع دو کشور به‌طور مشترک در جزیرهٔ ساخالین زندگی می‌کردند.

۱۸۷۹                   ژاپن جزیره اکیناوا را که مورد ادعای هر دو کشور چین و روسیه بود، ضمیمهٔ خاک خود کرد.۲۲

۱۸۹۴                   از سال ۱۸۹۴ تا ۱۸۹۵ ژاپن و چین در جنگ بودند که به شکست چین انجامید و ژاپن تایوان را از چین جدا کرده و تحت اشغال خود درآورد. تایوان تا سال ۱۹۴۵ همچنان در تصرف ژاپن بود.

۱۸۹۵                   طبق پیمانی به نام پیمان شیمونوسکی که بین چین و ژاپن به امضاء رسید، به کشور کره استقلال داده شد و تایوان و شبه جزیره لیائودونگ تحت تصرف ژاپن در آمد.۲۳

قرن بیستم

سال       روز        

۱۹۰۲

۱۲۸۰ شمسی                   ژاپن پیمان اتحاد ژاپن و بریتانیا، رقیب امپراتوری روسیه امضاء کرد. انگلستان در این پیمان، منافع ژاپن در کره را به رسمیت شناخت همچنین مقرر شد که در صورت جنگ بین روسیه و ژاپن، انگلستان بی‌طرف باقی بماند و در صورت یاری رساندن کشور دیگری به روسیه در هنگام جنگ، از جمله فرانسه، انگستان نیز به ژاپن در جنگ یاری برساند. در عوض ژاپن نیز حاضر به پذیرش تسلط انگستان بر دره یانگ‌تسه در چین شد.۲۴

۱۹۰۴   ۸ فوریه شروع جنگ روسیه و ژاپن، حملهٔ غافلگیرانه نیروی دریایی ژاپن به امپراتوری روسیه در بندر پورت آرتور و وارد آوردن صدمات سنگین به قوای روسیه. این حمله سرآغاز جنگی بود که تقریباً ۲ سال بطول انجامید.۲۵

۱۹۰۵   ۵ سپتامبر            پایان جنگ روسیه و ژاپن و امضاء پیمان پورتسموت، طبق این پیمان نیمهٔ جنوب ساخالین و پورت آرتور و نواحی مجاورش به ژاپن واگذار شد و کشور کره تحت‌الحمایه ژاپن شد و امپراتوری روسیه در دخالت در آنجا منع گردید.۲۶

۱۹۱۰                   ژاپن قسمتی از خاک کره را اشغال کرد و کره تا سال ۱۹۴۵ جزء خاک ژاپن باقی ماند.۲۷

۱۹۱۲   ۳۰ ژوئیه              امپراتور میجی درگذشت و پسرش «یوشی‌هیتو» با نام امپراتور تایشو جانشین او شد.۲۸

۱۹۱۴                   ژاپن در جنگ جهانی اول وارد شد و طرفدار متفقین (انگلستان و آمریکا) و مخالف متحدین (آلمان و کشورهای متحد این کشور) بود.۲۹ اما ژاپن نیرویی بطرف اروپا اعزام نکرد و تمام اقدامات نظامی اش را محدود به اقیانوس آرام و چین نمود. ژاپن توانست نیروهای آلمانی را در شبه‌جزیره شاندونگ در چین و جزایر اقیانوس آرام شکست دهد و جزایر ماریانا، جزایر کارولین و جزایر مارشال را به تصرف خود در بیاورد. متصرفات ژاپن در معاهدهٔ ورسای مورد تأیید قرار گرفت.۳۰

۱۹۱۸                   جنگ جهانی اول به پایان رسید.۳۱

۱۹۲۱/۲۲           ۱۲ نوامبر تا ۶ فوریه      کنفرانسی به دعوت آمریکا با شرکت ۷ کشور غربی و چین و ژاپن بنام کنفرانس نیروی دریایی واشینگتن برگزار شد.۳۲

۱۹۲۳                   زمین‌لرزه بزرگ کانتو به وقوع پیوست.۳۳

۱۹۲۶   ۲۵ دسامبر          امپراتور تایشو درگذشت و امپراتور شووا (هیروهیتو) جانشین او شد.۳۴

۱۹۳۰                   سفارت ایران در توکیو گشایش یافت. گاهشمار روابط با ایران

۱۹۳۱   ۱۸ سپتامبر        ژاپن قسمتی از خاک چین را اشغال کرد و یک دولت دست نشانده را بنام مانشو (مانچوکوئو) نامید. این دولت دست نشانده مرکب از سه ایالت شمال شرقی چین بود. به دنبال آن کشورهای جهان واکنش نشان داده و این اقدام ژاپن را تقبیح کردند.۳۵

۱۹۳۳                   جامعه ملل ژاپن را به سبب اشغال خاک چین محکوم کرد. ژاپن نیز از این سازمان کناره گرفت و به توسعهٔ ارضی خود ادامه داد.۳۶

۱۹۳۴   نوامبر    وقوع کودتای نافرجامی که بنام حادثه آکادمی نظامی (حادثه آیزاوا) شهرت دارد.

۱۹۳۶   ۲۶ فوریه             وقوع کودتای نافرجامی که بنام حادثه ۲۶ فوریه شهرت دارد.

۱۹۳۷   ۷ ژوئیه وقوع درگیری کوچکی که بنام حادثه پل مارکو پولو شهرت دارد. این حادثه سرآغاز جنگ سراسری بین ارتش ژاپن و چین بود.۳۷ حملهٔ همه‌جانبهٔ ژاپن به جمهوری خلق چین (۱۹۴۹–۱۹۱۲) آغاز شد.۳۸

۱۳ دسامبر          ارتش امپراتوری ژاپن نانجینگ پایتخت آنزمان چین را تصرف کرد. کشورهای آلمان و ایتالیا برخلاف دیگر کشورهای جهان حکومت دست نشاندهٔ ژاپن در منچوری را به رسمیت شناختند. پس از اشغال شهر کشتار نانجینگ اتفاق افتاد، این کشتار به مدت ۲ ماه ادامه داشت.۳۹

۱۹۳۸   ۲۹ ژوئیه              آغازنبرد دریاچه غازان، نیروهای مسلح ژاپنی در مانشو، به نیروهای نظامی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در دریاچه غازان حمله کردند.

۱۹۴۰   ژاپن با آلمان و ایتالیا علیه آمریکا سایر متفقین متحد شد.

۳۱ اوت نبرد دریاچه غازان با شکست نیروهای ژاپنی به پایان رسید.

۱۹۴۱   ۱۳ آوریل            امضای پیمان بی‌طرفی ژاپن و شوروی پس از جنگ‌های مرزی شوروی و ژاپن

۸/۷ دسامبر        ژاپن پرل هاربر را بمباران کرد به دنبال آن ایالات متحده آمریکا و ژاپن به جنگ جهانی دوم وارد شدند.

۱۹۴۲   ۴ ژوئن  در طی نبردی به نام نبرد میدوی، نیروی دریایی آمریکا توانست در اقیانوس آرام به سختی نیروی دریایی ژاپن را شکست دهد.

۱۹۴۵   ۱۰ مارس            توکیو هدف بمباران با بمب‌های آتش‌زا توسط ۳۰۰ هواپیمای بوئینگ بی-۲۹ قرار گرفت. تعداد کشته‌شدگان این روز در حدود ۱۰۰٬۰۰۰ نفر تخمین زده می‌شود. به علت وزش باد بیشتر قسمت‌های شهر در آتش سوخت.

۶ اوت    بمباران اتمی هیروشیما و ناگاساکی آغاز شد.

۹ اوت    بمباران اتمی هیروشیما و ناگاساکی پایان یافت.

۱۵ اوت امپراتور هیروهیتو در یک نطق رادیویی، تسلیم بی‌قید و شرط ژاپن را به اطلاع مردم رساند.۴۰

۱۹۴۶                   امپراتور هیروهیتو برابری خود را با سایر انسان‌ها اعلام کرد و اظهار کرد که هیچ قدرت ماوراءالطبیعه‌ای ندارد و انسانی بیش نیست.

۳ می     دادگاه نظامی بین‌المللی برای خاور دور: آغاز محاکمهٔ رهبران ژاپنی برای جنایات جنگی.

۱۹۴۷                   قانون اساسی جدید به مرحلهٔ اجرا گذاشته شد و ملت ژاپن طبق این قانون متعهد شد که از صلح و نظام دمکراتیک پشتیبانی کند.bbc.com

۱۹۴۷                   ژاپن از سلطهٔ مستقیم ایالات متحده آمریکا خارج شد.۴۱

۱۹۵۱                   ژاپن در شهر سانفرانسیسکو قرارداد صلحی با ۴۸ کشور بست قرارداد سان فرانسیسکو همچنین پیمان دفاع آمریکا از ژاپن در مواقع اضطراری به امضاء رسید.۴۲

۱۹۵۶                   ژاپن به عضویت جامعه ملل درآمد.۴۳

۱۹۶۴   ۱۰ اکتبر              بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۶۴: توکیو برای اولین بار میزبانی بازی‌های المپیک را در قاره آسیا برعهده گرفت.

۱۹۶۷                   جزایر اوگاساوارا به ژاپن بازگردانده شد.۴۴

۱۹۶۸                   ژاپن با پیشی گرفتن از آلمان غربی به دومین قدرت اقتصادی در جهان تبدیل شد.

۱۹۶۹   ۱۸ ژانویه             تظاهرات دانشجویان علیه جنگ ویتنام و استفاده از پایگاه‌های ایالات متحده آمریکا در خاک ژاپن به اوج خود رسید. تصرف کوتاه مدت دانشگاه توکیو.

۱۹۷۰                   یوکیو میشیما یکی از معروفترین و جنجالی‌ترین نویسندگان ژاپن خودکشی کرد.۴۵

۱۹۷۲                   جزیرهٔ اوکیناوا به ژاپن برگردانده شد و ژاپن و چین رابطهٔ سیاسی برقرار کردند.۴۶

۱۹۷۴                   نخست‌وزیر ژاپن ایساکو ساتو، به عنوان اولین آسیایی جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.

۱۹۹۱                   پایان اقتصاد حبابی ژاپن، دههٔ گمشده.

۱۹۹۱                   مترجم کتاب آیات شیطانی به زبان ژاپنی به قتل رسید.۴۷

۱۹۹۵                   در کوبه (شهر) زلزلهٔ شدیدی رخ داد و خسارات مالی و جانی سنگینی بر جای گذاشت.۴۸

۱۹۹۵   ۲۰ مارس            حادثه حمله با گاز سارین در متروی توکیو

۱۹۹۷                   مالیات‌ها از ۳ درصد به ۵ درصد افزایش یافت.۴۹

قرن بیست و یکم

سال       روز        

۲۰۱۱   یازده مارس        .زمین‌لرزه و سونامی ۲۰۱۱ توهوکو: وقوع زمین لرزه‌ای با قدرت ۸٫۹ ریشتر باعث ببار آمدن ۲۵ تریلیون دلار خسارت مادی شد.

حادثه اتمی فوکوشیما: زمین لرزه و سونامی توهوکو منجر به فاجعهٔ هسته‌ای در استان فوکوشیما شد.                2005   نوامبر    سفینه فضایی روباتیک سازمان اکتشافات هوافضای ژاپن (JAXA) روی یک سیارک فرود آمد و نمونه‌هایی را به شکل دانه های کوچکی از مواد سیارکی که در 13 ژوئن 2010 با سفینه فضایی به زمین بازگردانده شدند. این اولین فضاپیمای تاریخ بود که برای فرود عمدی روی یک سیارک و سپس بلند شدن دوباره طراحی شد. ماموریت هایابوسا اولین ماموریتی بود که نمونه سیارکی را برای تجزیه و تحلیل به زمین بازگرداند.

2011   مارس    Tokyo Skytree ۶۳۴٫۰ متر (۲٬۰۸۰ فوت) تبدیل به بلندترین برج در جهان.

11 مارس            زلزله و سونامی توهوکو 2011 و به دنبال آن فاجعه هسته ای فوکوشیما دایچی

ژوئیه     پایگاه نیروی دفاع شخصی ژاپن جیبوتی تأسیس شد.Japan - Timeline ۱

2012   دسامبر سیاست آبه نومیک برای رسیدگی به عواقب دهه گمشده و بحران جمعیتی ژاپن.

2018   7 آوریل ژاپن تیپ استقرار سریع دوزیستان، اولین واحد دریایی خود از جنگ جهانی دوم را فعال کرد. آنها برای مقابله با مهاجمان از اشغال جزایر ژاپن آموزش دیده اند.

رونق گردشگری در ژاپن به مقیاس بی‌سابقه‌ای رسید و تعداد بازدیدکنندگان سالانه به میلیون‌ها نفر می‌رسد - 19.73 در سال 2015، 23.97 در سال 2016، 28.6 در سال 2017، و 31.19 میلیون بازدیدکننده خارجی در سال 2018.۵۰۵۱

2019   30 آوریل               امپراتور آکیهیتو کناره گیری کرد اولین امپراتور ژاپن بود که از سال 1817 داوطلبانه کناره گیری کرد. شاهزاده ناروهیتو به عنوان امپراتور ژاپن جانشین شد. این نشانه ""شروع دوره ریوا"" است.

2020           16 ژانویه       پاندمی کووید-19 در ژاپن آغاز می شود.