آیا ایرانیان باستان بت پرست بودند؟  آیا هالوین داشتند؟ جواب بله . دو سال قبل در کانال اساتید علوم سیاسی بحثی بود پیرامون یکتا پرستی ایرانیان . نوشتم که اجداد ما بت پرست بودند بعضی ناراحت شدند و گفتند از شما بعیده . اینها حرفای ضد ایرانی ها است . واقعیت این است که همه انسانهای روی کره زمین ابتدا بت پرست بودند از جمله اجداد ما که آریایی بودند وقتی یک کودک به یکسالگی می رسد پس از شیر خوردن و سیر شدن شکمش دنبال عروسک(بت) می گردد و اگر شما عروسک دست کودک بدهید آنرا رها نخواهد کرد مگر بجای آن جایگزین مشابهی بدستش دهید این دقیقا آن چیزی است که در مورد اجداد ما اتفاق افتاده است. هخامنشیان انواع و اقسام خدایان داشتند و دین و مذهب  در آن دوره آزاد بوده و در جغرافیای  ایران حداقل 60 خدا پرستش میشدند این خدایان یا بتها را در میان مردم جغرافیای عراق و سوریه و اردن هم می توان یافت اما ایرانیان یکتا پرست هم وجود داشته اولین گزارش باقی مانده مربوط به جنگ با بت پرستان در دوره ساسانیان گزارش شده که بدستور کرتیر گراند مغ زرتشتی شکستن بتها و انهدام خدایان توسط پادشاه ایران انجام و دین رسمی  زرتشتی اعلام شده است بخشی از این بت پرستها مهاجرت کردند به هند و شبه جزیره عربی و سوریه و فنقیه . واژه بت از واژه بودا گرفته شده است اگر می خواهیم بدانیم اجدا کهن ما چگونه آیینی داشتند حتما باید مراسمات هندویی و خدایان متعدد هندوها و بودایی ها را مطالعه کنیم . هالوین یک سنت برای تکریم مردگان است و چنین مراسمی بدون هیچگونه تردیدی در همه ایران کهن دستکم یکبار در سال برگزار میشده است رگه هایی از این مراسم امروزه در مراسم چراغ برات وجود دارد هرچند چراغ برات از ماه مهر به ماه هجری قمری منتقل شده ولی بدون تردید جزو جشنهای مربوط به سر میزان بوده و سه عامل داشته اول اینکه باید نزدیک به سر میزان یا اعتدال و برابری شب و روز در پاییز نزدیک باشد دو م اینکه باید در شبی که ماه کامل می شود انجام گیرد پس تکریم مردگان در مهر و آبان حالت چرخشی داشته است بر اساس کامل بودن ماه گاهی اول مهر و گاهی نیمه مهر و یا حتی آخر مهر برگزار میشده است تا در قرص ماه کامل مراسم انجام شود  امروزه ما فقط می دانیم جشنهایی به نام مهرگان وجود داشته اما جزئیات آنرا نمی دانیم جزئیات این مراسم در آیین چراغ برات و آیین پیترو پاکش هندوها و مراسم بُن بودایی ها  و  در مراسم هالوین مسیحی ها حفظ شده است و بازسازی آن باید با مطالعه روی آیینهای آنها صورت پذیرد به عنوان کسی که 4 سال در هند به مطالعه سنتهای هندی و بودایی پرداختم در این هیچ شکی ندارم  که ماسکی که می بینید و از آثار کشف شده سه هزار ساله در لرستان است و ماسکهای مشابهی از گورهای ایلامی در خوزستان هم پیدا شده همگی مربوط به مراسم شب تکریم مردگان و دعا برای شادی ارواح و دعای برای اموات است که امروزه چراغ برات  و تکریم مردگان گفته می شود برات به معنی روشنایی است.

 سایر عکسها مراسم تکریم روح اجدادی بین هندوها و بودایی ها است 

چراغ برات مراسمی در بین مسلمانان هند و خراسان

اردیبهشت. ۳۱ اجتماعی, تاریخ بدون دیدگاه

مردم خراسان اعم از شیعه و سنی و مردم مسلمان  سنی مذهب شبه قاره هند در نیمه های ماه شعبان هر سال یعنی طی روزهای دوازدهم تا چهاردهم شعبان با برگزاری مراسم مذهبی ویژه ای با عنوان چراغ برات یاد و خاطره عزیزان از دست رفته را گرامی داشته و به یاد مردگان خیرات می کنند.

در میان شیعیان شب نیمه شعبان جشن گرفته می شود  مسلمانان اعم از شیعه و سنی در مورد عظمت نیمه شعبان احادیثی دارند  از جمله ولادت  امام دوازدهم شیعه و تغییر قبله از قدس به مکه  و  موارد دیگری از جمله بخشش گناهان و غیره را در مورد 15 شعبان ذکر کرده اند  آما آنچه چراغ برات را از جشن 15 شعبان متمایز می کند این مراسم برای دیدار با اموات است.  چراغ برات را برای دیدار با اموات  و یا روح اموات  روشن می کنند.

این مراسم در سایر مناطق ایران و سایر کشورهای اسلامی وجود ندارد البته در بین کردها و آذربایجان و بخشی از مردم مصر نیز چراغ برات  رسم است. . مراسم شب های برات یا چراغ برات سابقه ای دیرینه و ریشه دار دارد. مردم  جنوب خراسان  و  خود شهر مشهد وتوابع آن (دشت توس) در حال حاضر به طور گسترده و جدی به مراسم چراغ برات می پردازند. اصلی ترین کار مردم در روزهای برات رفتن به آرامستان ها و زیارت خاک مردگان است. در این شبها مردم با روشن کردن شمع بر گلزار مردگان خود برای شادی روح آنها دعا می‌خوانند.

بنظر می رسد  مراسم چراغ برات که در سه شب و روز یازده تا چهارده شعبان و یا دوازده تا ۱۵ شعبان در استان خر اسان، ریشه اسلامی شیعی نداشته باشد و این  آیینی مشابهه  از دوران قبل از اسلام  بصورت اسلامی  در آمده است  زیرا  در چند صد ساله اول حضور اسلام در ایران این سنت مورد تایید پیشوایان دینی قرار نگرفته ولی این سنت حسنه  اگر هم  مربوط به ایران باستان باشد  به دلیل عجین شدن این رسوم با دین مبین اسلام تاکنون مخالفتی از سوی مراجع دینی با آن صورت نگرفته است. بخصوص علمای شیعه با آن هیچ گونه مخالفتی نداشته اند اما در شبه قاره هند در سالهای اخیر تحت تاثیر وهابیت سلفی سیاسی  مخالفتهایی در  بین سنی ها با این مراسم بروز کرده است. مسلمانان دهلی چنان شب نیمه شعبان را بزرگ می دارند که دولت مجبور از وضع مقررات ویژه ترافیکی می شود.

ابوریحان بیرونی دانشمند بزرگ ایرانی نیز در این مورد می‌گوید: سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم این ماه ایام البیض نام دارد و شب پانزدهم این ماه شب بزرگ است و لیله الصک و لیله البرات نام دارد و عوام مردم بر این عقیده اند که صورت افرادی را که در آن سال باید بمیرند خداوند در آن شب به ملک الموت نشان می‌دهد.

چراغ برات در دهستان زیبد گناباد 30 اردیبهشت 13 شعبان 1395

 

بر اساس اعتقادات مردم خراسان در این سه شبانه روز که اعتقاد دارند در آن مردگان آزاد هستند، زندگان با احسان برای آنها نه تنها تلاش می‌کنند تا برات آزادی آنان را از آتش جهنم کسب کنند، بلکه آزادی خود از آتش جهنم را نیز از امام دوازدهم خواستار می‌شوند.
اعتقاد اغلب مردم خراسان بر این است که در این ایام سرنوشت رقم می‌خورد، به طوری که در نقاط روستایی خراسان در شب پانزدهم نیمه شعبان به پشت بام رفته و در مهتاب (اگر شب مهتابی باشد) ایستاده و به سایه خود نگاه می‌کنند و از این طریق سرنوشت خود و اقوام خود را در آن سال پیش‌بینی می‌کردند در عین حال دست به دعا برمی‌دارند و از خداوند طلب سالی خوش می‌کنند.
اقشار مختلف مردم به ویژه کسانی که به تازگی عزیزی را از دست داده‌اند در این روز با حضور در مزار اموات ضمن درخواست آمرزش و زنده نگهداشتن یاد و خاطره درگذشتگان، آنان را در برکات میلاد یگانه منجی عالم بشریت حضرت مهدی (عج) شریک می‌سازند.

برات در خراسان مصداقی بر اعتقاد به اصل معاد است که مردم این خطه با انجام اعمال مخصوصی به استقبال آن می‌روند، این مراسم به مدت سه روز و با عناوین مختلف برگزار می‌شود و مردم هر روز آن را با بزرگداشت قشر خاصی از مسلمانان برگزار می‌کنند.

در این مراسم، خرما، شیرینی، شکلات، روغن جوشی، حلوا و یا غذای پخته توزیع می شود. روغن جوشی از اصلی ترین خیراتی های سنتی است که در این ایام پخته می شود و در کوچه و خیابان هم نقل و خرما و شیرینی به رهگذران تعارف می گردد که خورنده درعوض فاتحه ای خوانده و یا بر میت مربوطه رحمتی می فرستد و آمرزش او را طلب می کند. باشندگان شهرهای بزرگ از بومیان خراسان همانند نوروز عموما در این ایام به زادگاههای خود برمی گردند تا در مراسم محلی خود شرکت کنند باور و اعتقاد عامه مردم مشهد در شب های برات نیز بر این است که ارواح در گذشتگان در ایام برات آزادی می یابند تا به هر کجا که مایلند سیر و سیاحت کنند. افراد چراغ خانه را زودتر از شب های دیگر روشن و دیرتر خاموش می کنند، در برخی منابع آمده که گویا در گذشته در طی این سه روز چراغ ها را خاموش نمی کرده و حتی در روز هم چراغ خانه را روشن نگه می داشته اند. در شبه قاره هند مسلمانان چراغ برات را بصورت جشن و رقص و پایکوبی برگزار می کنند و یکی از مهمترین جشن های مسلمانان هند چراغ برات است.

چراغ برات  در مزار ابوکلام آزاد مفسر قران در شبه قاره هند

گفتنی است برات واژه سانسکریت است به معنی دیدار  و بعضی اشتباها آن را براءت می خوانند و به آن ریشه عربی می دهند.

اطلاع بیشتر:

http://timesofindia.indiatimes.com/edit-page/Today-is-Shab-e-Barat/articleshow/6220054.cms

ادامه دارد..   .       https://web.archive.org/web/20170622185005/http://parssea.org/?p=7916