Sunday, 17 April 2022


نامه هگل به کارل مارکس  زبان فارسی می تواند زبان بین المللی شود 
📖 نامه اِنگِلس به کارل مارکس درباره  اهمیت زبان فارسی. آقای واتلینگ نیاز نیست زبان بین المللی خلق کند وقتی زبان شیرین فارسی هست. 

«منچستر، شامگاهِ ۶ ژوئن [ِ۱۸۵۳ - ۱۶ خردادِ ۱۲۳۲]
مارکسِ گرامی
.............
چند هفته‌ای‌ست که در پهنه‌ی ادبیات و هنر مشرق زمین غرق شده‌ام. از فرصت استفاده کرده و به آموختن زبان فارسی پرداخته‌ام. آنچه تاکنون مانع شده  تا به آموختن زبان عربی بپردازم، دشواری قالب و اوزان و وسعت ریشه های آن است اما 
برعکس آن ، زبان فارسی، زبانی است بسیار آسان و شیرین. اگر  نوشتار آن  با الفبای عربی نبود که همیشه پنج، شش حرف تقریباً یک صدا تلفظ می‌شوند و ِاعراب و بعضی صداها نوشته  نمی‌شود که دشواری‌هایی در خواندن و نوشتن به وجود می‌آورد اگر این مشکل نبود بسرعت فارسی را فرا می گرفتم 

این هم یک شوخی با آقای «پیپر» (۱) اگر او خیلی مایل است که با من به رقابت برخیزد، این گوی و این میدان. زمانی را که برای فراگیری ساختار زبان فارسی درنظر گرفته‌ام سه هفته است، حال اگر آقای پیپر توانست در دو ماه این زبان را بهتر از من یاد بگیرد اذعان می‌کنم که او در زمینه‌ی فراگیری زبان از من به مراتب بهتر است.

برای آقای «وایتلینگ» (۲) بسیار متأسفم که فارسی نمی‌داند زیرا اگر آشنایی با این زبان داشت می‌توانست آن زبان جهانی را که در آرزو داشته، بیابد . فارسی

در ضمن، کتاب حافظ پیر خراباتی را به زبان اصلی خواندن، لذتی وصف ناپذیر دارد 

اما «سر ویلیام جونز» (۳) با عشق وافری کلمات زشت و رکیک را در اشعار حافظ به کار برده است و همان اراجیف را به عنوان مثال و شاهد در کتاب
«poesis asiaticae 
نقل کرده و به شعر یونانی درآورده است.

جالب اینجاست که او ترجمه همان کتابش را به زبان لاتین، ماورا وقاحت و پر از سخنان زشت و رکیک خوانده و رعایت نکردن عفت کلام دانسته.

بدون شک دومین جلد از مجموعه آثار جونز در مورد اشعار عاشقانه برای تو بسیار سرگرم‌کننده خواهد بود. اما بخش ادبیات فارسی آن به لعنت ابلیس هم نمی‌ارزد. (۴)

… در عوض، نثر فارسی لذت بخش است. به عنوان مثال روضه‌الصفا (۵) توسط جناب میرخواند که حماسه فارسی را با زبانی سخت عرضه می‌کند. او درباره اسکندر کبیر (۶) می‌گوید که "نام اسکندر در زبان یونانی، اخشیدروس است (چنانچه لغت اسکندر خود نمونه تغییر یافته الکساندروس است)؛ که معنایش همان فیلسوف است که این لغت از فیلا، عشق و سوفا مشتق می‌شود". بنابراین "اسکندر"  هم معنی  است با "محب حکمت" (۷). درباره پادشاهی که از سلطنت دست کشید نیز می گوید: "او مضراب عزیمت را بر طبل رحلت کوفت"(۸). مانند بابا ویلیش (۹) که هر چه بیشتر خود را عمیقا وارد نبرد ادبی می‌کند گرفتارش می‌شود. ویلیش به سرنوشت افراسیاب شاه تورانی نیز دچار خواهد شد، هنگامی که سپاهش او را تنها گذاشتند و میرخواند درباره او می‌نویسد: "ناخن وحشت به دندان حسرت گزیدن گرفت و از انگشتان خجلت، خون ندامت جاری ساخت". فردا در این مورد بیشتر خواهم نوشت. 

پی‌نوشت ها:
۱. ویلهلم پیپر: از دوستان مارکس.
۲. ویلهلم واتلینگ: کمونیست و از دوستان مارکس که به دنبال یک زبان جهانی بود و برای این منظور زبان آلمانی را پیشنهاد داد اما به شرطی که مفعول بی واسطه و باواسطه از دستور زبان آن حذف شود.
۳. سر ویلیام جونز: اولین مترجم دیوان حافظ به انگلیسی.
۴. به دلیل ترجمه نامناسب جونز.
۵. روضه الصفا، کتابی تاریخی، نوشته‌ محمدبن خاوند شاه (میرخواند) در قرن نهم هجری.
۶. Alexander the great
۷. متنِ روضه الصفا، ج اول، چ ۱۳۳۸ ص ۶۴۰ در این مورد: «نام اسکندر بلغت یونانی اخشیدروس است یعنی فیلسوف و این لفظ مخفف فیلاسوفاست و یونانیان محب را فیلا گویند و حکمت را سوفا نامند . پس  فیلسوف،  به  چم دوستدار فلسفه باشد»

۹. اشاره به آگوست ویلیش (۱۸۷۰-۱۸۱۰) یکی از افسران پروس که نخست به اتحادیه‌ کمونیست‌ها پیوست و سپس راه سکتاریسم ماجراجویانه را درپیش گرفت و از این اتحادیه انشعاب کرد.
به جمله  مسیر تجاری خلیج فارس هم در نامه هگل دقت کنید 

  the persian gulf   
     

Marx-Engels Correspondence 1853

Engels To Marx
In London


SourceMECW Volume 39, p. 335;
First published: in full in MEGA, Berlin, 1929.


Manchester, 6 June [1853,] evening

Dear Marx,

00000000000000....

The absence of landed property is indeed the key to the whole of the East. Therein lies its political and religious history. But how to explain the fact that orientals never reached the stage of landed property, not even the feudal kind? This is, I think, largely due to the climate, combined with the nature of the land, more especially the great stretches of desert extending from the Sahara right across Arabia, Persia, India and Tartary to the highest of the Asiatic uplands. Here artificial irrigation is the first prerequisite for agriculture, and this is the responsibility either of the communes, the provinces or the central government. In the East, the government has always consisted of 3 departments only: Finance (pillage at home), War (pillage at home and abroad), and travaux publics, provision for reproduction. The British government in India has put a somewhat narrower interpretation on nos. 1 and 2 while completely neglecting no. 3, so that Indian agriculture is going to wrack and ruin. Free competition is proving an absolute fiasco there. The fact that the land was made fertile by artificial means and immediately ceased to be so when the conduits fell into disrepair, explains the otherwise curious circumstance that vast expanses are now and wastes which once were magnificently cultivated (Palmyra, Petra, the ruins in the Yemen, any number of localities in Egypt, Persia, Hindustan); it explains the fact that one single war of devastation could depopulate and entirely strip a country of its civilisation for centuries to come. This, I believe, also accounts for the destruction of southern Arabian trade before Mohammed’s time, a circumstance very rightly regarded by you as one of the mainsprings of the Mohammedan revolution. I am not sufficiently well acquainted with the history of trade during the first six centuries A.D. to be able to judge to what extent general material conditions in the world made the trade route via Persia to the Black Sea and to Syria and Asia Minor via the Persian Gulf preferable to the Red Sea route. But one significant factor, at any rate, must have been the relative safety of the caravans in the well-ordered Persian Empire under the Sassanids, whereas between 200 and 600 A.D. the Yemen was almost continuously being subjugated, overrun and pillaged by the Abyssinians. By the seventh century the cities of southern Arabia, still flourishing in Roman times, had become a veritable wilderness of ruins; in the course of 500 years what were purely mythical, legendary traditions regarding their origin had been appropriated by the neighbouring Bedouins, (cf. the Koran and the Arab historian Novaïri), and the alphabet in which the local inscriptions had been written was almost wholly unknown although there was no other, so that de facto writing had fallen into oblivion. Things of this kind presuppose, not only a superseding, probably due to general trading conditions, but outright violent destruction such as could only be explained by the Ethiopian invasion. The expulsion of the Abyssinians did not take place until about 40 years before Mohammed, and was plainly the first act of the Arabs’ awakening national consciousness, which was further aroused by Persian invasions from the North penetrating almost as far as Mecca. I shall not be tackling the history of Mohammed himself for a few days yet; so far it seems to me to have the character of a Bedouin reaction against the settled, albeit decadent urban fellaheen whose religion by then was also much debased, combining as it did a degenerate form of nature worship with a degenerate form of Judaism and Christianity.

Old Bernier’s stuff is really very fine. It’s a real pleasure to get back to something written by a sensible, lucid old Frenchman who constantly hits the nail on the head sans avoir l'air de s'en apercevoir [without appearing to be aware of it].

Since I am in any case tied up with the eastern mummery for some weeks, I have made use of the opportunity to learn Persian. I am put off Arabic, partly by my inborn hatred of Semitic languages, partly by the impossibility of getting anywhere, without considerable expenditure of time, in so extensive a language — one which has 4,000 roots and goes back over 2,000-3,000 years. By comparison, Persian is absolute child’s play. Were it not for that damned Arabic alphabet in which every half dozen letters looks like every other half dozen and the vowels are not written, I would undertake to learn the entire grammar within 48 hours. This for the better encouragement of Pieper should he feel the urge to imitate me in this poor joke. I have set myself a maximum of three weeks for Persian, so if he stakes two months on it he'll best me anyway. What a pity Weitling can’t speak Persian; he would then have his langue universelle toute trouvie [universal language ready-made] since it is, to my knowledge, the only language where ‘me’ and ‘to me’ are never at odds, the dative and accusative always being the same.

It is, by the way, rather pleasing to read dissolute old Hafiz in the original language, which sounds quite passable and, in his grammar, old Sir William Jones likes to cite as examples dubious Persian jokes, subsequently translated into Greek verse in his Commentariis poeseos asiaticae, because even in Latin they seem to him too obscene. These commentaries, Jones’ Works, Vol. II, De Poesi erotica, will amuse you. Persian prose, on the other hand, is deadly dull. E.g. the Rauzât-us-safâ by the noble Mirkhond, who recounts the Persian epic in very flowery but vacuous language. Of Alexander the Great, he says that the name Iskander, in the Ionian language, is Akshid Rus (like Iskander, a corrupt version of Alexandros); it means much the same as filusuf, which derives from fila, love, and sufa, wisdom, ‘Iskander’ thus being synonymous with ‘friend of wisdom’.

Of a retired king he says: ‘He beat the drum of abdication with the drumsticks of retirement’, as will père Willich, should he involve himself any more deeply in the literary fray. Willich will also suffer the same fate as King Afrasiab of Turan when deserted by his troops and of whom Mirkhond says: ‘He gnawed the nails of horror with the teeth of desperation until the blood of vanquished consciousness welled forth from the finger-tips of shame.'

More tomorrow.






No comments:

Post a Comment